Tình trạng hóc dị vật ở họng miệng xảy ra khá phổ biến và tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không xử lý kịp thời. Việc lấy dị vật họng miệng đúng cách giúp ngăn ngừa tổn thương, nhiễm trùng và bảo vệ đường thở. Vậy khi nào cần can thiệp và quy trình lấy dị vật ra sao để đảm bảo an toàn?
Dị vật họng miệng là gì?
Dị vật họng miệng là những vật lạ bị kẹt lại trong vùng miệng hoặc cổ họng, không thể tự trôi xuống theo đường tiêu hóa. Tình trạng này xảy ra phổ biến ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Nguyên nhân có thể do nuốt vội, nhai không kỹ, hay do thói quen ngậm đồ vật. Các dị vật thường gặp bao gồm: Xương cá, xương gà, vỏ tôm; viên thuốc lớn; hạt trái cây; vật dụng nhỏ như nút áo, viên bi, răng giả…
Người bị hóc dị vật thường có những triệu chứng điển hình như:
- Cảm giác nghẹn hoặc tắc nơi cổ họng
- Khó nuốt, đau rát khi nuốt
- Ho khan, thở gấp
- Buồn nôn nhưng không nôn được
- Nói khó, thở rít
Ở trẻ nhỏ, cha mẹ cần chú ý nếu trẻ đang ăn thì đột nhiên ho sặc, khóc, bỏ ăn, hoặc có động tác đưa tay vào họng.
Khi nào cần can thiệp lấy dị vật họng miệng?
Không phải trường hợp nào cũng cần can thiệp y tế ngay. Trong nhiều tình huống, dị vật nhỏ mắc ở họng có thể tự trôi xuống theo đường tiêu hóa và được loại bỏ tự nhiên mà không gây hại. Tuy nhiên, bạn nên đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời trong các trường hợp sau:
- Dị vật không tự trôi xuống, gây đau hoặc khó chịu kéo dài: Nếu bạn cảm thấy vướng, nghẹn hoặc đau ở cổ họng trong thời gian dài, dị vật có thể đã mắc lại và không thể tự đào thải. Việc chần chừ xử lý có thể làm tổn thương niêm mạc họng, gây viêm hoặc các biến chứng khác.
- Vật thể sắc nhọn, có khả năng gây tổn thương: Những vật như xương cá, xương gà, mảnh nhựa cứng hoặc kim loại nhỏ có đầu nhọn rất dễ đâm vào thành họng, gây rách, chảy máu hoặc tạo ổ viêm. Tự cố lấy ra có thể khiến tổn thương nặng hơn, do đó cần được bác sĩ xử lý bằng dụng cụ chuyên dụng.
- Dị vật không phải thực phẩm, không thể tiêu hóa được: Các vật thể như nút áo, hạt nhựa, mảnh đồ chơi nhỏ… không chỉ không tiêu hóa được mà còn có thể gây tắc nghẽn hoặc trầy xước trong hệ tiêu hóa nếu nuốt xuống. Việc loại bỏ sớm là cần thiết để tránh nguy cơ biến chứng.
- Có dấu hiệu nhiễm trùng tại chỗ: Nếu vùng họng bị sưng tấy, có mủ, kèm theo sốt hoặc cơn đau ngày càng tăng, đây là dấu hiệu cho thấy khu vực tổn thương đã bị viêm nhiễm. Nhiễm trùng nếu không được điều trị kịp thời có thể lan rộng, gây nguy hiểm đến sức khỏe toàn thân.
Các phương pháp lấy dị vật họng miệng an toàn
Tự xử lý tại nhà (chỉ áp dụng với dị vật thấy rõ và dễ lấy)
Trong một số trường hợp dị vật họng miệng nhỏ, lộ rõ và không gây nguy hiểm, bạn có thể xử lý tại nhà với sự hỗ trợ của người thân. Tuy nhiên, cần tuân thủ tuyệt đối các nguyên tắc an toàn:
- Nhờ người hỗ trợ và sử dụng đèn pin để kiểm tra họng: Người hỗ trợ có thể soi đèn pin vào khoang miệng để xác định vị trí của dị vật. Bạn nên ngồi yên, há miệng rộng và thở đều để dễ quan sát hơn.
- Nếu dị vật lộ rõ và dễ tiếp cận, có thể dùng kẹp y tế nhỏ để gắp ra: Nên sử dụng loại kẹp sạch, vô trùng như kẹp nhọn đầu mềm hoặc kẹp y tế nhỏ. Gắp nhẹ nhàng, tránh thao tác mạnh gây trầy xước hoặc đẩy dị vật sâu hơn.
- Tuyệt đối không dùng tay không hoặc vật nhọn (tăm, que, đũa…) chọc sâu vào họng: Việc này có thể làm trầy xước niêm mạc, đâm thủng họng hoặc đẩy dị vật vào sâu hơn, gây nguy hiểm nghiêm trọng, thậm chí gây tắc nghẽn đường thở.
Thủ thuật Heimlich (Heimlich Maneuver) lấy dị vật họng miệng
Đây là phương pháp sơ cứu khẩn cấp để đẩy dị vật ra khỏi đường thở, thường áp dụng khi có dấu hiệu nghẹt thở cấp tính do dị vật gây tắc khí quản. Cách thực hiện (trên người lớn, tỉnh táo): Đứng phía sau người bị nghẹt thở, vòng tay qua eo họ. Một tay nắm lại đặt ở giữa bụng trên rốn, tay kia giữ lấy nắm đấm và ấn mạnh, dứt khoát theo hướng từ dưới lên trên. Thực hiện liên tục cho đến khi dị vật bật ra hoặc người bệnh ho được.
Không nên áp dụng Heimlich trong các trường hợp sau: Trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi; Phụ nữ mang thai; Người béo phì (có thể cần phương pháp điều chỉnh hoặc ép ngực thay vì ép bụng)
Can thiệp y tế tại chuyên khoa Tai – Mũi – Họng
Nếu dị vật họng miệng không thể lấy ra tại nhà hoặc có nguy cơ cao, bạn cần được bác sĩ chuyên khoa xử lý an toàn:
- Gây tê tại chỗ và nội soi kiểm tra dị vật: Bác sĩ sẽ gây tê vùng họng để giảm cảm giác khó chịu, sau đó sử dụng ống nội soi mềm hoặc cứng để quan sát chính xác vị trí và hình dạng dị vật.
- Sử dụng dụng cụ chuyên dụng để lấy dị vật: Các loại kẹp y tế như kẹp Kelly, kẹp khủy, kẹp Crocodile… sẽ được sử dụng để gắp dị vật ra ngoài một cách chính xác và an toàn, tránh gây tổn thương thêm.
- Phẫu thuật trong trường hợp đặc biệt: Nếu dị vật đã gây áp xe, viêm nhiễm nặng hoặc mắc sâu, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật qua đường cổ hoặc đường miệng để lấy dị vật ra và xử lý vùng tổn thương.
Việc lấy dị vật họng miệng kịp thời và đúng cách không chỉ giúp loại bỏ sự khó chịu, đau đớn mà còn ngăn ngừa nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Trong mọi trường hợp, nếu không thể tự xử lý an toàn tại nhà, hãy tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám và can thiệp đúng cách.
JIN ENT Clinic tự hào là địa chỉ lấy dị vật họng miệng uy tín tại Hà Nội, được nhiều bệnh nhân tin tưởng lựa chọn. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, JIN ENT Clinic đảm bảo quy trình chẩn đoán chính xác và xử lý dị vật nhanh chóng, an toàn. Bên cạnh chuyên môn, phòng khám còn nổi bật với dịch vụ chăm sóc tận tâm, môi trường sạch sẽ, thân thiện, mang lại trải nghiệm y tế chuyên nghiệp và đáng tin cậy cho mọi đối tượng.
Nếu bạn đang cần tìm một nơi lấy dị vật họng miệng an toàn và hiệu quả, đừng ngần ngại đến với JIN ENT Clinic – chuyên khoa Tai Mũi Họng hàng đầu tại Hà Nội.
– Hotline đặt lịch: 0965 359 365
– Địa chỉ: S10, Park 10, Tầng 1, Khu đô thị Times City Park Hill, Hoàng Mai, Hà Nội
Xem thêm:
