Viêm xoang khi mang thai là tình trạng không hiếm gặp, khiến nhiều mẹ bầu cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và lo lắng cho sức khỏe của thai nhi. Các triệu chứng như nghẹt mũi, đau nhức vùng mặt, ho kéo dài,… thường bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường, dẫn đến chậm trễ trong việc điều trị. Tuy nhiên, việc dùng thuốc trong thai kỳ cần hết sức thận trọng để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Vậy nguyên nhân nào gây viêm xoang khi mang thai và đâu là cách điều trị hiệu quả, an toàn? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết.
Nguyên nhân gây viêm xoang khi mang thai
Viêm xoang khi mang thai là hiện tượng lớp niêm mạc lót bên trong các xoang bị viêm hoặc nhiễm trùng, gây ứ đọng dịch nhầy, dẫn đến đau nhức vùng mặt, nghẹt mũi và nhiều triệu chứng khó chịu khác. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều xoang và thường khởi phát do sự thay đổi sinh lý trong thai kỳ kết hợp với các yếu tố môi trường và cơ địa.
Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến mẹ bầu dễ bị viêm xoang:
- Hệ miễn dịch suy yếu: Trong suốt thai kỳ, cơ thể người mẹ có xu hướng giảm sức đề kháng để thích nghi với sự hiện diện của thai nhi. Điều này khiến mẹ bầu dễ bị tấn công bởi virus, vi khuẩn và các yếu tố gây viêm xoang.
- Cơ địa nhạy cảm và dị ứng: Nhiều mẹ bầu có tiền sử viêm mũi dị ứng, hen suyễn hoặc cơ địa dễ phản ứng với thời tiết, phấn hoa, bụi mịn,… Những yếu tố này dễ dàng kích hoạt phản ứng viêm, dẫn đến tình trạng xoang bị kích thích và sưng tấy.
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Các bệnh lý thường gặp như cảm lạnh, viêm họng, cúm khi không điều trị dứt điểm có thể lan rộng và ảnh hưởng đến hệ thống xoang, gây viêm xoang thứ phát trong thai kỳ.
- Bất thường cấu trúc mũi xoang: Những mẹ bầu có dị tật bẩm sinh như lệch vách ngăn mũi hoặc từng chấn thương vùng mũi trước đó sẽ dễ gặp trở ngại trong việc dẫn lưu dịch xoang, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây viêm.
- Polyp mũi: Sự hiện diện của các khối polyp – thường lành tính – trong mũi hoặc xoang có thể cản trở đường dẫn khí và dẫn lưu dịch, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn và viêm nhiễm, đặc biệt là ở xoang sàng và xoang bướm.
Viêm xoang khi mang thai có nguy hiểm không?
Trong hầu hết các trường hợp, nếu mẹ bầu chỉ bị viêm xoang nhẹ và được chăm sóc đúng cách, thì bệnh không gây nguy hiểm trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, nếu tình trạng viêm trở nên nặng hơn hoặc kéo dài dai dẳng, nó có thể để lại nhiều tác động tiêu cực lên cả mẹ và bé.
Ảnh hưởng đối với mẹ bầu
Khi bị viêm xoang trong thai kỳ, mẹ bầu dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, đau đầu kéo dài, nghẹt mũi khó thở, thậm chí đau nhức quanh vùng mắt và mặt. Những triệu chứng này, khi kết hợp với những thay đổi sinh lý vốn đã khiến cơ thể nhạy cảm trong giai đoạn mang thai, có thể khiến mẹ cảm thấy kiệt sức, khó ngủ, và căng thẳng kéo dài. Thể trạng yếu đi cũng đồng nghĩa với việc mẹ dễ bị nhiễm trùng hoặc biến chứng nặng hơn nếu không điều trị kịp thời.
Ảnh hưởng đối với thai nhi
Mặc dù viêm xoang không trực tiếp ảnh hưởng đến thai nhi, nhưng những rối loạn về sức khỏe của mẹ có thể gián tiếp gây ra các vấn đề cho bé. Cụ thể:
- Nếu mẹ bị sốt cao kéo dài hoặc gặp các biến chứng viêm nặng, có thể làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến hệ miễn dịch non nớt của thai nhi, khiến bé sau sinh dễ mắc các bệnh về đường hô hấp.
- Trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, nếu sức khỏe của mẹ suy giảm đáng kể do viêm xoang, có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như sảy thai hoặc sinh non, dù những tình huống này khá hiếm nhưng vẫn cần được cảnh giác.
Ngay khi phát hiện các dấu hiệu viêm xoang, mẹ bầu nên chủ động thăm khám và nhận tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa. Việc điều trị đúng cách, kết hợp với chế độ nghỉ ngơi và dinh dưỡng hợp lý, sẽ giúp mẹ sớm hồi phục và bảo vệ tốt nhất cho thai kỳ của mình.
Dấu hiệu nhận biết viêm xoang khi mang thai: Mẹ bầu cần chú ý
Khi mang thai, nếu mẹ bầu gặp phải những biểu hiện dưới đây, rất có thể đó là dấu hiệu của viêm xoang:
- Đau đầu âm ỉ, nhất là vùng trán, đỉnh đầu hoặc sau gáy, khiến mẹ cảm thấy uể oải cả ngày.
- Cảm giác nặng mặt, đau nhức hai bên má hoặc quanh hốc mắt, đặc biệt khi cúi người hoặc vận động.
- Chảy nước mũi liên tục, ban đầu trong và loãng, sau đặc dần, có màu vàng hoặc xanh như mủ.
- Dịch chảy xuống cổ họng (nước mũi sau), gây vướng víu, khó chịu và thường dẫn đến ho kéo dài.
Nghẹt mũi kéo dài, thở bằng mũi khó khăn, buộc phải thở bằng miệng, đặc biệt vào ban đêm. - Khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc, do nghẹt mũi, đau đầu và khó chịu vùng xoang.
Mặt sưng nhẹ, vùng quanh mắt đỏ, sưng hoặc có cảm giác căng tức. - Sốt nhẹ hoặc sốt cao, kèm theo mệt mỏi toàn thân.
- Đau họng và ho, thường là ho khan hoặc ho có đờm vào buổi sáng sớm.
- Đau lan sang tai hoặc hàm, có thể kèm theo ù tai hoặc cảm giác nhức răng hàm trên.
- Khi khám tai mũi họng, bác sĩ có thể phát hiện cuốn mũi sưng nề, đỏ, nhiều dịch ứ đọng trong các khe xoang.
Mẹ bầu bị viêm xoang nên làm gì để an toàn và dễ chịu hơn?
Dưới đây là một số biện pháp an toàn và hiệu quả giúp giảm triệu chứng viêm xoang trong thai kỳ, không dùng thuốc, phù hợp với mẹ bầu:
Giữ không khí ẩm trong phòng
Khi thời tiết hanh khô hoặc bật điều hòa thường xuyên, không khí dễ khiến niêm mạc mũi bị khô, kích thích xoang. Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ hoặc phòng làm việc sẽ giúp làm dịu đường hô hấp, giảm tình trạng khô mũi, nghẹt mũi và đau nhức vùng mặt.
Xông hơi thảo dược
Xông mũi bằng hơi nước ấm là cách đơn giản giúp làm loãng dịch nhầy, thông mũi và giảm viêm. Mẹ bầu có thể xông bằng nước nóng hoặc thêm vào vài giọt tinh dầu bạc hà, tinh dầu khuynh diệp, hoặc đun sôi các loại lá như lá chanh, lá lốt, sả để tăng hiệu quả kháng khuẩn, chống viêm.
Rửa mũi bằng nước muối sinh lý
Rửa mũi mỗi ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý 0.9% sẽ giúp làm sạch vi khuẩn, bụi bẩn và dịch nhầy tích tụ trong khoang mũi. Đây là phương pháp an toàn, dễ thực hiện tại nhà, hỗ trợ thông xoang và ngăn ngừa tình trạng viêm nặng hơn.
Nghỉ ngơi và nâng cao đầu khi ngủ
Một giấc ngủ đủ và sâu là yếu tố quan trọng giúp cơ thể mẹ phục hồi và tăng khả năng chống lại vi khuẩn, virus. Khi ngủ, mẹ nên kê gối cao hơn bình thường một chút để giảm áp lực lên vùng xoang, từ đó giảm cảm giác nặng mặt và dễ thở hơn.
Tránh xa các yếu tố gây dị ứng
Hạn chế tiếp xúc với bụi mịn, lông động vật, phấn hoa hoặc mùi hóa chất mạnh sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ viêm xoang bùng phát – đặc biệt với mẹ bầu có cơ địa dị ứng. Đeo khẩu trang khi ra ngoài, giữ nhà cửa thông thoáng, thường xuyên vệ sinh không gian sống cũng là cách phòng ngừa hiệu quả.
Thuốc điều trị viêm xoang
Khi các biện pháp hỗ trợ tại nhà không còn hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc tương đối an toàn trong thai kỳ, bao gồm:
- Xịt mũi không chứa steroid: Dung dịch nước muối hoặc natri chloride giúp làm sạch khoang mũi, giảm nghẹt mũi và hỗ trợ dẫn lưu dịch xoang.
- Thuốc chống dị ứng (antihistamine): Một số loại như cetirizine hoặc loratadine có thể dùng được cho phụ nữ mang thai, nhưng vẫn cần có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ.
- Paracetamol: Được xem là an toàn để giảm đau đầu, đau mặt và hạ sốt nếu cần, tuy nhiên phải dùng đúng liều lượng và thời gian khuyến cáo.
- Thuốc kê toa mạnh hơn: Trong trường hợp viêm xoang nặng hoặc kéo dài, bác sĩ có thể xem xét dùng corticosteroid dạng xịt (như fluticasone hoặc budesonide), nhưng chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết và dưới sự giám sát y tế chặt chẽ.
Việc dùng bất kỳ loại thuốc nào khi mang thai, dù là thuốc không kê đơn hay thảo dược tự nhiên, đều cần có sự đồng ý từ bác sĩ. Mỗi thai kỳ là khác nhau, và điều quan trọng nhất vẫn là đảm bảo sự an toàn cho cả mẹ và bé.
Viêm xoang khi mang thai là tình trạng không hiếm gặp, khiến nhiều mẹ bầu cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và lo lắng cho sức khỏe của thai nhi. Các triệu chứng như nghẹt mũi, đau nhức vùng mặt, ho kéo dài,… thường bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường, dẫn đến chậm trễ trong việc điều trị. Tuy nhiên, việc dùng thuốc trong thai kỳ cần hết sức thận trọng để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Vậy nguyên nhân nào gây viêm xoang khi mang thai và đâu là cách điều trị hiệu quả, an toàn? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết.
Xem thêm:
